De poort - Natsume Sōseki

Deze Nederlandse versie van "De poort", een roman van Natsume Sōseki is uit het Japans vertaald door Erika de Poorter. Eind jaren '80 had ik les van mevrouw de Poorter, zij was specialist op het gebied van Japans theater, Nō theater in het bijzonder. 

Sōsuke en zijn vrouw Oyone zijn niet zo heel jong meer en leiden in Tōkyō een rustig, haast saai leven. Ze wonen in een armoedig huurhuis waar het lekt als het regent, in een doodlopende steeg onder een enorm rotsblok waar nooit zon komt. Hij is ambtenaar op een of ander departement en moet van een bescheiden salaris proberen rond te komen. Vooral Oyone trekt het zich aan dat ze geen kinderen kunnen krijgen. Na meerdere mislukkingen hebben ze zich erbij neergelegd dat ze kinderloos zullen blijven. Sōsuke en Oyone hebben weinig sociale contacten, maar lijken betrekkelijk gelukkig samen. Langzaam maar zeker wordt duidelijk dat hun isolement een dramatische gebeurtenis in het verleden als oorzaak heeft. Op een bepaald moment voelt Sōsuke dat hij weer geconfronteerd zou kunnen worden met iemand uit het verleden dat hij probeert te vergeten. Om aan deze confrontatie te ontsnappen en ook om weer tot rust te komen gaat hij tenslotte een dag of tien in retraite in een Zen tempel, waar hij probeert mee te doen aan Zen meditatie. Uiteindelijk is de hele Zen exercitie een mislukking, maar toch is Sōsuke een stuk rustiger geworden als hij weer thuis komt. De poort eindigt haast als een Nō-stuk. Rust en ontspanning zijn weergekeerd en de eerst tekenen van het voorjaar worden zichtbaar.

Natsume Sōseki (1867-1916) is ook nu nog steeds een van de populairste schrijvers in Japan. Andere bekende werken van zijn hand zijn: ‘Ik ben een kat’, en 'Het hart'. Hij is het boegbeeld van het Japanse modernisme en beïnvloedde vele generaties schrijvers.