Japanse gelukskatje: de Maneki Neko

Je hebt hem vast wel eens een zien zwaaien in de etalage of bij de kassa van een Japans restaurant (Chinees kan ook), de Maneki Neko oftewel gelukskat. De Japanse Calico Bobtail heeft model gestaan voor de Maneki Neko, die met één of twee pootjes in de lucht klanten of geluk naar binnen wuift. 

WAAR KOMT DE MANEKI NEKO VANDAAN?

Misschien was het nog niet helemaal duidelijk, maar de Maneki Neko is dus 100% Japans! Maneki komt van het werkwoord maneku wat uitnodigen betekent, neko is het Japanse woord voor kat. Een Maneki Neko met z’n zwaaiende pootje nodigt klanten en geluk uit om binnen te komen. Leuk weetje: als Japanners iemand bij zich roepen doen ze dat door hun hand te krommen en de vingers naar binnen te bewegen (wij draaien onze pols en bewegen de vingers naar binnen). Je begrijpt dat de Maneki Neko de beste vriend is van een winkelier of restauranthouder en vanwege de vele kleuren met bijbehorende betekenis is het inmiddels wereldwijd een populair gelukspoppetje.

Maar waar komt dit gelukskatje nou eigenlijk vandaan? Daar zijn de meningen over verdeeld, maar de kenners zijn het er over eens dat ze voor het eerst verschenen in de Edo periode (17^e eeuw tot midden 19^e eeuw). Er zijn een aantal legenden door de jaren heen overeind gebleven en dit is de legende van Gotoku-ji de beroemde kattentempel bij Tokyo. Leuke tip voor op je lijst, als je binnenkort naar Japan gaat!

 

In een armoedig hutje zuid-west van Edo (de oude naam voor Tokyo) leefde eens een monnik met zijn kat. Op een regenachtige dag passeerde samurai Naotaka Ii samen met wat strijders het hutje en het leek alsof de kat hen naar binnen wenkte. Geïntrigeerd stapten ze het hutje binnen en besloten ze even een moment van rust te nemen tijdens hun lange terugtocht. Terwijl de monnik thee serveerde prevelde hij wat gebeden voor Naotaka Ii en deze woorden maakten zo’n diepe indruk dat hij besloot het pad van de monnik te volgen. Dankzij de uitnodiging van de kat en de heilige woorden van de monnik waren ze tot inkeer gekomen, dat moest de wil van Boeddha zijn! De samurai maakten plannen om het nederige hutje van de monnik te veranderen in een tempel met grandeur en dat was de geboorte van de Gotoku-ji!

WAT IS DE BETEKENIS VAN DE MANEKI NEKO?

Traditionele katjes werden uit hout gesneden, met de hand gemaakt van porselein of gegoten in gietijzer, tegenwoordig zijn ze van aardenwerk of plastic. Je hebt ook chique katten van jade of goud! Ze zijn daarnaast verkrijgbaar in meerdere kleuren, met pootjes in verschillende posities.

De verschillende kleuren van de katjes hebben elk een speciale betekenis:

• roze is een uitnodiging voor liefde en romantiek,
• rood brengt je geluk op je werk,
• geel brengt geluk in geldzaken,
• groen helpt je tijdens je studie,
• zwart brengt gezondheid en houdt het slechte buiten de deur.

Kom je een Maneki Neko een keer in het wild tegen, let dan eens op de pootjes: welke houdt hij in de lucht? Met het linkerpootje in de lucht wenkt de kat klanten binnen, je ziet ze in Japan dan ook vaak bij geisha huizen, restaurants en bars, het rechterpootje wuift geluk en rijkdom naar binnen. Sinds 2008 zie je katjes met beide pootjes in de lucht, tijdens de crisis was al het geluk welkom bij noodlijdende bedrijven en ik vermoed dat ze van 2020-2022 ook overuren gedraaid hebben!

WERELDBEROEMD

De Maneki Neko is inmiddels beroemd en duikt regelmatig op in games van Japanse oorsprong. In Super Mario 3D World verandert een tingelende bronzen bel Mario in een Maneki Mario, met bijbehorende katachtige krachten. Ook Meowth, een bekende Pokemon met een gouden muntje op zijn voorhoofd, is gebaseerd op de Maneki Neko.


Ben je op zoek naar een steuntje in de rug of een beetje extra geluk in je leven, neem dan eens een kijkje in deze Maneki Neko collectie. Je zult geen loyaler en geduldiger huisdier vinden!