DE KIMONO EN HAAR PATRONEN
De kimono is eenvoudig, traditioneel en tegelijkertijd dynamisch en bijzonder modieus. Google maar eens op kimono, dan komen er verschillende modemerken tevoorschijn die allemaal een kimono in hun assortiment hebben. De t-vorm is jarenlang onveranderd gebleven, net als de voorsluiting, maar de designs zijn rijk gevarieerd en zitten boordevol symboliek.
Omdat er hier inmiddels aardig wat producten online staan met prachtige kimono patronen is het de hoogste tijd om jou kennis te laten maken met de betekenis achter al die prachtige prints.
EEN KORTE GESCHIEDENIS
Om te beginnen heel even iets over de geschiedenis van de kimono. Zoals veel in de Japanse cultuur begint die geschiedenis in China, want hij stamt namelijk af van de kleding die rond de 3e eeuw in de Wu-dynastie gedragen werd.
Van de 8e tot de11e werden in Japan verschillende lagen stof over elkaar gedragen. De kosode was de eerste laag, die ze ook binnenshuis droegen, een thuispak zeg maar.
Laat in de 12e eeuw, toen de samurai klasse aan de macht kwam begonnen deze krijgers de kosode als bovenkleding te dragen. Dat zat namelijk lekker comfortabel tijdens de vele veldslagen die ze uitvochten. Uiteindelijk werden de kosode kleurrijker en decoratiever.
In de 14e eeuw kwam het het Noh theater op, te vergelijken met onze populaire musicals. De acteurs gebruikten in de 16e eeuw de kosode als kostuums. Dat waren echter niet zomaar kostuums, ze werden met ingewikkelde technieken geweven, geborduurd en geverfd. En deze prachtige theater stukken vormen de basis voor de moderne kimono.
MATERIAAL EN SEIZOENEN
Kimono zijn gemaakt van zijde, wol, katoen, of synthetische stoffen. Het is niet de vorm, maar het zijn de patronen erop die het kledingstuk interessant maken. Kleur en decoratie geven de sociale status en persoonlijke identiteit van de draagster, of de drager aan. Zo dragen jonge vrouwen vaak rijk versierde, extravagante kimono het liefst in het rood, want dat staat voor jeugdige glamour en allure.
Ook seizoenen spelen, zoals gewoonlijk, een belangrijke rol. In de lente zie je heldere kleuren en bloemen vooral sakura, in de zomer water partijen en pastelkleuren, in de herfst vallende bladeren in herfstkleuren zoals bruin, oranje, geel, rood en in de winter bamboe, pijnbomen en perzikbloesems die allemaal voor geluk staan.
DE PATRONEN EN HUN BETEKENIS
Omdat er nogal wat designs zijn staan hier de meest voorkomende afbeeldingen die het meest herkenbaar zullen zijn.
Sakura de kersenbloesem die maar een paar dagen bloeit staat symbool voor een nieuw begin, schoonheid en de vergankelijkheid van het leven.
Ume is de pruimenbloesem die bloeit in het vroege voorjaar. Het is de ‘Flower of Peace’ die beschermt tegen het kwaad, maar deze bloesem staat ook voor een lange levensduur, vernieuwing en doorzettingsvermogen.
Kiku is de chrysant, de bloem die het keizerlijke familiewapen siert en symbool is van vorstelijke schoonheid, verjonging en een lang leven.
De botan, oftwel pioenroos, is de koning onder de bloemen en symboliseert geluk (rijkdom), hoge eer (adel) en tijdloze schoonheid.
De matsu is geen bloem maar een boom, de pijnboom om precies te zijn, een veel voorkomende naaldboom in Japan. Staat hij afgebeeld op een kimono dan symboliseert dat een lang leven, standvastigheid en wijsheid in leeftijd. Je komt hem ook vaak tegen in combinatie met bamboe en de ume bloesem. Omdat de pijnboom zelfs in extreme kou groen blijft, bamboe ook goed weerstand weet te bieden aan de winterkou en de ume zelfs bij koud weer in het vroege voorjaar bloeit, staan deze driebekend als 'Saikan no Sanyu (drie vrienden van winter).
Tsuru is de kraanvogel die, volgens oude verhalen, wel duizend jaar kunnen leven en in het land van onsterfelijkheid wonen. Vandaar dat deze vogel voor een lang leven en geluk staat. Een koppel symboliseert een gelukkig huwelijk, dus je komt de tsuru vaak tegen op een bruidskimono.
De Houou, phoenix, verschijnt in een vredige en gelukkige wereld en verdwijnt als er geen harmonie meer is.
Oshidori is de Japanse naam voor mandarijneend, een vogel met prachtige veren die in Japan bekend staat als tortelduif. Geen wonder dus dat je dit patroon vaak ziet op bruidskimono.
Seigaiha is een patroon van cirkels die elkaar overlappen, die staan voor golven van geluk. Golven zijn bovendien krachtig en veerkrachtig.
Asanoha, de hennepplant kom je inmiddels ook ver buiten Japan tegen. Des te leuker om te weten dat dit patroon staat voor een lang leven hij wordt vaak gebruikt op baby kimono. Hennepbladeren beschermen je ook nog eens tegen het kwaad.
Yabane, of yagasuri, een ontwerp dat is gebaseerd op havik, adelaar en andere vogelveren die in pijlen worden gebruikt en die staan voor standvastigheid en vastberadenheid. Studenten die afstuderen kiezen vaak een kimono met dit patroon.
MEER WETEN?
Tot zover een hele korte introductie in de wondere wereld van de kimono en haar patronen. Wil je meer weten over dit prachtige Japanse gewaad? Kijk dan eens naar één van deze boeken. Twee prachtige exemplaren, boordevol foto's, illustraties en informatie. Kimono: Kyoto to catwalk is verschenen naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in het Victoria and Albert Museum in Londen en in Kimono laat Anna Jackson je alles zien van de Khalili Collection. Dat is de meest uitgebreide privé collectie kimono ter wereld.