De zomer in Japan is geen grap. In juni, na de regentijd (tsuyu) voelt de lucht al vochtig en warm. Als je er gaat reizen tijdens je zomervakantie kan het even schrikken zijn, maar voor Japanners is deze tijd van het jaar een feest van traditie, creativiteit én verkoelende oplossingen.
Ik laat je typische Japanse manieren zien om ook hier de zomer draaglijk en aangenamer te maken. Laat je verrassen door kleine voorwerpen met grote betekenis, een nostalgisch geluid, en het perfecte recept voor verkoelend schaafijs (kaki gōri).
Hankachi : het zakdoekje dat alles aankan
In Japan draagt bijna iedereen in de zomer een hankachi bij zich. Dit katoenen zakdoekje is er niet voor een loopneus, maar om zweet van het voorhoofd te deppen of je handen te drogen na het wassen (want er zijn openbare toiletten zonder papieren doekjes of handdrogers). Hankachi zijn er in verschillenden patronen van kersenbloesem of katten, klassiek of kawaii. Een klein, persoonlijk doekje dat stiekem een zomerse held is.
Fūrin: het geluid van koelte
Op warme zomerdagen hoor je in steegjes, aan balkonnetjes en bij tempels het zachte getinkel van een fūrin, de glazen of gietijzeren windbel. Dat heldere, fragiele geluid is diep verweven met het Japanse zomergevoel. Het geeft de illusie van verkoeling, alsof de wind even langskomt om je te verfrissen. Veel Japanners hangen ze begin juli op, vaak met een wensbriefje eraan. Een vleugje wind, een tinkelend geluid en de hitte voelt net iets minder zwaar.
Kayari Buta: varkentjes tegen muggen
Zomer betekent ook... muggen. Maar Japanners hebben daar een antwoord op: de kayari buta, een keramieken varkentje waarin een spiraalvormige muggenspirant brandt. De rook houdt insecten op afstand, en de geur roept herinneringen op aan zomervakanties op het platteland. De kayari buta is niet alleen praktisch, maar ook een zomers decoratief object dat charme toevoegt aan veranda, balkon of tuin.
Waaiers: draag de wind mee in je tas
Of je nu een sensu (inklapbare waaier) of een uchiwa (platte waaier) kiest, ze zijn onmisbaar in de Japanse zomer. In de trein, op festivals, tijdens een wandeling door de stad, overal zie je mensen zich ritmisch verkoelen. Waaiers worden ook vaak uitgedeeld als zomerse reclame-items of verkocht als kunstige souvenirs. Een simpele zwaai brengt verkoeling in stijl. Heb je de waaiers van Roppongi al gezien?
Kaki Gōri: Japans schaafijs recept
Tot slot het hoogtepunt van elke Japanse zomer: kaki gōri, schaafijs overgoten met siroop en soms gezoete bonen of gecondenseerde melk. Je eet het op festivals, in cafés of... je maakt het zelf! Aangezien niet iedereen een ijs-schaafmachine tot z'n beschikking heeft heb ik het opgelost met een schone theedoek en een deegroller.
Recept voor Matcha Kaki Gōri (voor 2 personen)
Ingrediënten:
-
200 ml water
-
2 tl matchapoeder
-
2 el suiker
-
Gecondenseerde melk (optioneel)
-
16 ijsblokjes
Bereiding:
-
Meng het matcha-poeder met een klein beetje warm water tot een pasta.
-
Voeg de rest van het water en de suiker toe, roer goed en laat afkoelen.
-
Crush de ijsblokjes zo fijn als je kan met een deegroller tussen een schone theedoek en verdeel dit over twee kommetjes of glazen.
-
Giet de matcha-siroop eroverheen.
-
Werk eventueel af met een scheutje gecondenseerde melk of anko (zoete rode bonen).
Een verkoelende zomer vol betekenis
Ook al is de zomer warm, vochtig en soms een uitputtingsslag, met een paar kleine rituelen maak je de warmte draaglijk. Een zakdoekje om zweet weg te vegen, het geluid van een windbel dat verkoeling oproept, een vrolijk keramieken varkentje dat muggen verjaagt, een waaier in je tas voor directe verkoeling, en een kom schaafijs die smelt op je tong. Alle zomer items vind je hier.
Ben je de zomer in Japan of heb je gewoon zin heeft in een vleugje Nihon thuis; je weet nu hoe je het hoofd koel houdt, op z’n Japans.